Cumpetenzas musicalas vegnan sviluppadas d'ina vart en in senn linear constructiv e da l'autra vart en ina spirala, en la quala singulas fassettas d'ina cumpetenza vegnan repetidas en differents connexs ed acquistadas en differents stgalims da differenziaziun.
Las scolaras ed ils scolars daventan musicalmain cumpetents en in senn cumplessiv. Quai vul dir ch'els disponan d'adina dapli experientscha, abilitads e savida musicala e ch'els san applitgar l'emprendì en novas situaziuns entaifer ed ordaifer la scola. Prendida en mira vegn ina instrucziun musicala che metta en il center las experientschas da las scolaras e dals scolars.
L'instrucziun musicala resguarda las differentas premissas, isanzas da chantar e tradiziuns da sunar dals uffants e giuvenils en lur ambient social (famiglias, activitads musicalas ordaifer la scola e temp liber). La multifariadad d'experientschas e d'abilitads musicalas da las scolaras e dals scolars vegn nizzegiada sco schanza ed enritgescha l'instrucziun musicala.
L'unitad tranter corp, musica e moviment furma il fundament dal svilup musical. La percepziun musicala stat al cumenzament da mintga agir musical e process creativ. Ella pretenda e scolescha l'attenziun da las scolaras e dals scolars. La scolaziun da la percepziun dovra cuntinuitad ed impuls musicals e permetta adina puspè da smirvegliar.
En agens process creativs intervegnan uffants e giuvenils caracteristicas e connexs essenzials da musica. Sin mintga stgalim ed era senza enconuschientschas preliminaras pon tut las scolaras e tut ils scolars esser musicalmain creativs. Al svilup d'atgna expressiun e creativitad vegn attribuida ina gronda impurtanza en quest connex.
L'emprender musical succeda sur la via da l'agir per applitgar savida ed uschia per chapir musica. En l'instrucziun po questa successiun era vegnir variada ed adattada a la situaziun.
Per sviluppar abilitads ed inschigns fundamentals (abilitads ritmicas e melodicas, abilitad da chantar) è il process d'exercitar regularmain ina metoda d'emprender centrala: Exercitar vul dir repeter, variar, cumparegliar e giuditgar, perfecziunar ed applitgar.
Tadlar (tiers) activamain tutga tar mintga lecziun da musica. En in temp, nua che la musica è preschenta en las medias bunamain adina e dapertut en il mintgadi, tutga il mussar da tadlar tiers activamain tar il cuntegn da l'instrucziun musicala. La scolaziun ed il svilup dal tadlar sapientivamain ed activamain è il punct da partenza per mintga agir musical.
En l'instrucziun musicala sa porscha la pussaivladad da tematisar l'ambient musical, la vita musicala regiunala e la realitad musicala actuala da las scolaras e dals scolars e da nizzegiar purschidas da l'intermediaziun da cultura en differents lieus (p.ex. visitar concerts, sa scuntrar cun musicistas e musicists externs).
L'applicaziun d'ina lingua tecnica musicala è necessaria, per che las scolaras ed ils scolars possian discurrer confurm al stgalim davart musica, davart sia funcziun en la societad e davart lur sentiments persunals. Latiers tutga il svilup d'in vocabulari correspundent durant tut ils ciclus.
En cumbinaziun cun las cumpetenzas dal rom dals sis champs promova l'emprender musical era cumpetenzas transversalas. In'impurtanza speziala survegnan en l'instrucziun musicala:
Faschond musica en cuminanza gioga l'abilitad da sa participar a moda activa e cooperativa a la collavuraziun cun auters ina rolla centrala. Las scolaras ed ils scolars emprendan d'acceptar differenzas, vesan la diversitad sco enritgiment ed exerciteschan da surpigliar responsabladad per decisiuns da la gruppa. Quai na succeda betg mo en inscunters cun autras culturas musicalas, mabain includa era las preferenzas las pli differentas entaifer la classa.
Las scolaras ed ils scolars san percepir agens sentiments ed exprimer quels adequatamain a moda musicala. Els san ir enturn a moda constructiva cun sfidas musicalas e surpigliar in agen puntg da vista.
Las scolaras ed ils scolars san chattar e sviluppar vinavant soluziuns creativas en in process creativ musical. Els san descriver fenomens musicals en la lingua tecnica musicala correspundenta e schliar problems ed incumbensas specificas dal rom (p.ex. metter in'ovra musicala en in context social).
La musica gioga ina rolla impurtanta en il mintgadi da l'uffant. El percepescha musica principalmain en il contact direct e tras las experientschas musicalas ed auters umans. Il far musica e la communicaziun musicala sa sviluppan avant che savair leger notas.
Tadlar musica e far experientschas musicalas tschiffa l'entir corp da l'uffant. El emprenda era da drizzar l'attenziun a stadis psichics interns: maletgs interns e sentiments vegnan svegliads, spazis da fantasia vegnan averts. Mattas e mats percepeschan lur corporalitad tras quai ch'els emprendan da perfecziunar lur motorica groppa e fina e d'adattar moviments a moda multifara a la musica. A l'agen s'exprimer e s'identifitgar sto vegnir dà avunda spazi.
Cun ir enturn cun chanzuns, moviments tar musica, sauts, versets ritmics e melodics, cun s'identifitgar cun rollas, cun explorar trucs da resonanza, cun sa deditgar ad incumbensas creativas ed auter gartegi ad uffants da furmar, en gruppas u sulets, munds ludics orientads a la musica e da sfunsar en atmosferas acusticas e melodicas.
La percepziun da sasezs e la percepziun d'auters furman in fundament impurtant che vegn sviluppà conscienziusamain en l'accordanza musicala cun chantar, sautar, far musica elementara. Savair s'adattar sco era chapir reglas en l'agir musical cuminaivel èn puncts impurtants per sviluppar ina cultura musicala entaifer la classa.
Tar ils arranschaments d'emprender musicals dal 1. ciclus tutgan sequenzas musicalas en acziuns manadas sco era purschidas orientadas a la musica en il gieu liber. En il mintgadi dals uffants ha il basegn da sa mover ina gronda impurtanza. Perquai duess esser avant maun per la classa avunda spazi per l'agir musical activ. Tar l'equipament da basa d'ina instrucziun musicala dal 1. ciclus tutgan instruments elementars e da ritmus, materialias da ritmica e dal mintgadi, objects, medias didacticas sco era utensils da malegiar.
Ils cuntegns ed ils process da l'instrucziun musicala vegnan tschernids da la persuna d'instrucziun sin basa da las cumpetenzas e dals svilups dals stgalims. Persunas d'instrucziun e scolaras e scolars èn involvids ensemen en in process musical d'exercizi, d'emprender e creativ. La persuna d'instrucziun è in exempel d'ina persuna musicalmain interessada e cumpetenta ed agescha sco partenaria da communicaziun musicala, sco concreadra e sco persuna che accumpogna process musicals. Ella accepta cun interess, renconuschientscha e stima las expressiuns musicalas da las scolaras e dals scolars, sa permetter spazis libers ed introducescha ina cultura d'emprender, nua ch'ins dastga era far sbagls.
En il chantun Grischun exista la pussaivladad da metter a disposiziun purschidas da scolaziun musicala da basa durant las uras da bloc (cf. ordinaziun da scola art. 24).
L'instrucziun a la scola da musica, en spezial l'instrucziun instrumentala individuala, na fa betg part dal Plan d'instrucziun 21. Abilitads ed inschigns instrumentals acquistads ordaifer la scola pon tenor pussaivladad vegnir integrads en l'instrucziun musicala da scola.
